• ۱۳۹۵/۰۵/۲۱ ۱۴:۵۹:۰۹
  • در آثار تاریخی ایران
  • توسط argan2
  • بازدید: 1620
  • اخرین ویرایش: ۱۳۹۶/۰۷/۲۹ ۱۹:۲۴:۱۸
  • چاپ نوشته هاچاپ پی دی اف
تکیه دولت

تکیه دولت

 

تکیه دولت

به گزارش ارگان معماری: تکیه دولت تهران، بزرگترین آمفی تئائر ساخته شده تا آن زمان در ایران بود. تکیه دولت را دوستعلی خان معیرالممالک به فرمان ناصر الدین شاه بنا کرد. ساخت این بنا در سال 1246 خورشیدی (1846 میلادی) آغاز شد و ظاهرا 1252 خورشیدی به اتمام رسید.

تکیه دولت

ساختمان تکیه دولت در ضلع جنوبی محوطه باغ گلستان و در قسمت شرقی میدان ارگ سلطنتی و در مجاورت شمس العماره قرار داشت. مکان یابی استقرار تکیه دولت به گونه ای در نظر گرفته شده بود تا ساکنین مجموعه کاخ های سلطنتی ارگ بدون واسطه از طریق کاخ گلستان به تکیه دسترسی داشته باشند. راه های ورودی دیگری نیز برای استفاده سایر طبقات مردم در نظر گرفته شده بود. اما ذکر این نکته ضروری است که موقعیت استقرار تکیه از سمت شمال با کاخ و از سمت شرق به میدان گاهی ختم می شد که به خیابان ناصریه (ناصر خسروفعلی) راه داشت و از سمت غرب با میدان ارگ مرتبط می شد.

تکیه دولت

ساختمان تکیه بنای گردی بود، محیط بر محوطه وسیعی که قطر تقریبی آن را شصت متر، ارتفاعش را در حدود بیست و چهار متر و مساحتش را دو هزار و هشتصد و بیست و چهار متر مربع ذکر کرده اند. ساختمان از خشت های سفید کاری شده ای ساخته شده که روی آن را کاشی های رنگارنگ پوشانده بود. ساختمان سه طبقه داشت که با زیرزمین چهار طبقه می شد. ورودی بزرگ و اصلی تکیه در ضلع شرقی از جانب کوچه تکیه بود و به معبر خیابان ناصریه منتهی می شد. سر در ورودی دارای قوس جناقی شکل بلندی بود.

تکیه دولت

در بالای ورودی ردیفی از تاق نماهای آجری قرار داشت. افراد برای دستیابی به کاخ گلستان از طریق کوچه تکیه دولت، می بایست از این سردر عبور می کردند. داربستی از الوار و تیرهای چوبی که با میله های آهنی در هم قفل و بست شده بود، بر روی دیواره های بنا تعبیه کرده بودند که استخوان بندی سقفی را به شکل گنبد در روی صحن بنا تشکیل می داد و در مواقع لزوم چادر بر روی آن می کشیدند که مردم را از تابش آفتاب و باران محفوظ بدارد. پس از آنکه چوب بست ها از چند جا شکست، مهندسی فرانسوی به فرمان مظفرالدین شاه، نیم قوس های آهنی به جای قوس های چوبی کار گذاشت.

تکیه دولت

نیم قوس های آهنی دوازده عدد بود که هر کدام، از پنج تکه مجزا تشکیل و با پیچ و مهره به هم وصل می شد و دیگر به پشت بندهای اجری در سقف اتاق های تکیه احتیاجی نبود. در زمان مظفرالدین شاه چون بیم آن می رفت که فشار پوشش باعث خرابی بنا شود، برای کاهش فشار، طبقه آخر را خراب کردند. در وسط این محوطه سکوی گردی بود که بعضی از عملیات تعزیه از قبیل اسب سواری و پیکار در آن صورت می گرفت. در سمت دیگر، صفحه ای بسیار وسیعی بود که پیرامون صحن تکیه بود و مخصوص زنان بود و متجاوز از چهار هزار زن در روی آن می نشستند. در یک سمت تکیه، ایوان وسیعی دیده می شد که رواق آن با نقش های کاشی الوان و آجر زینت یافته بود. این ایوان مخصوص مقام سلطنت بود. در اطراف صحن تکیه، تاق نماهایی ساخته بودند به عرض تقریبی هفت متر و نیم که دو طبقه بودند و پنجره های آن را به صورت ارسی درست کرده بودند.

تکیه دولت

به طور کلی می توان گفت که اتاق ها، تاق نماها و ایوان های تکیه دولت از لحاظ هیبت ظاهر، به قدری استادانه طراحی و معماری شده بود که هر کس آن را می دید، زیبایی و استحکام آن را احساس می کرد. تکیه دولت تا پایان دوره قاجار برپا بود. ولی تکیه دولت بعد از آن، سالها متروک و نیمه مخروبه بود تا اینکه در سال 1325 خورشیدی برای ساخت بانک ملی شعبه بازار، آن را خراب کردند و بیشتر عرصه آن زیربنای بانک گردید.

تکیه دولت

 

اشتراک

دیدگاه دیگران (بدون دیدگاه)...

Leave a reply

نام:: فیلد اجباری.
آدرس رایانامه: فیلد اجباری. غیر فعال
وبسایت::
کد امنیتی:: فیلد اجباری.
دیدگاه: فیلد اجباری.